بحث انحلال و تعطیلی خانه سینما یکی از مباحث جنجال برانگیزی بود که پس از کش و قوس های زیاد در جلسه هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد تصمیم بر تعطیلی آن گرفته شد .
تصمیمی که با توجه به مصوبه شورای فرهنگ عمومی که زیر مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگیمی باشد انجام شد . ( متن کامل دلایل انحلال خانه سینما که از سوی هیات رسیدگی به امرو مراکز فرهنگی اعلام شد را در اینجا بخوانید )
حال شاید لازم باشد به بررسی مختصری از این اتفاق بپردازیم .
هدف از تشکیل خانه سینما : حفظ و صیانت حقوق مادی و معنوی دستاندرکاران حرفهای، مؤمن و متعهد تولید، توزیع و نمایش این هنر/ صنعت از طریق ایجاد امنیت شغلی و تأمین اجتماعی و همچنین کمک به آموزش و ارتقای حرفهای بهمنظور بالا بردن کارآیی در جهت رسیدن به سینمای مطلوب جمهوری اسلامی ایران بود؛
در سال 1387 به یکباره عبارات «دستاندرکاران حرفهای، مؤمن و متعهد» و «سینمای مطلوب جمهوری اسلامی ایران»، حذف شد و جای خود را به عبارات «دستاندرکاران حرفهای» و «ارتقای دانش حرفهای اعضا» داد.
این موضوع، باعث شد تا معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به یکباره کمکهای خود به خانه سینما را قطع کند.
جواد شمقدری (معاونت اسبق سینمایی وزارت ارشاد ) : طبق اساسنامهای که مصوب شده، خانه سینما موظف است اساسنامه و مجوز فعالیتش را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کند که گرفته است؛ اما هرگونه تغییری در مأموریتها و اساسنامه خانه سینما باید طبق قوانین موجود در کشور به معاونت سینمایی اعلام شود و برای آنها مجوز بگیرند. متأسفانه خانه سینما تغییراتی را در اساسنامه ایجاد کرده است و بدون دریافت مجوز از معاونت سینمایی، به کار خود ادامه داده. چون این یک مجموعه غیرقانونی است، ما نمیتوانیم از محل درآمدهای دولتی به آنها کمک کنیم. از سازمان بازرسی کشور استعلام کردیم، اگر جواب آنها مثبت بود، کمک میکنیم و در غیر اینصورت، نمیتوانیم کاری انجام دهیم. ما منتظر جواب این استعلام هستیم اما تردیدی نداریم که غیرقانونی است.
خلاصه ای از نکات ذکر شده توسط وزیر سابق ارشاد در مورد دلایل انحلال خانه سینما:
وزیر سابق ارشاد دکتر حسینی : در طول سالیان گذشته و در تغییراتی که در اساسنامه این تشکل صنفی صورت گرفته است مواردی مانند رسیدن به سینمای مطلوب جمهوری اسلامی ،همسو بودن آثار با شئونات اسلامی وحتی اعتقاد و التزام به نظام جمهوری اسلامی وقانون اساسی از اساسنامه خانه سینما حذف شده است. حتی در طول این سالها دارا بودن تقوا وتعهد و صلاحیت حرفه ای سینما گران نیز از اساسنامه این تشکل صنفی حذف شده و در مقوله نظارتی هم تشکیلاتی که در ابتدای تاسیس تحت نظارت وزارت ارشاد فعالیت می کرد کم کم کار رابه جایی رسانده است که وقتی نامه دستورالعمل انحلال خانه سینما از سوی وزارت ارشاد صادر وبرایشان ارسال می شود اعلام می کنند خانه سینما هیچ ارتباطی با وزارت ارشاد ندارد.
به عنوان نمونه می توان به نحوه برگزاری جشن خانه سینما در سال 89و90اشاره کرد؛ جشنی که در آن از افرادی با تفکرات سیاسی خاص دعوت شده بود و نمادهایی هم که دراین دو جشن به کار گرفته شده بود جای تامل دارد. وزیر ارشاد جشنهای دو سال گذشته خانه سینما را بیانگر انجام فعالیت سیاسی در این تشکل صنفی دانست و گفت: در این جشنها از عده ای از معاندین نظام اسلامی حمایت می کردند و جمعی نیز برایشان کف می زدند. این درحالی است که ما نسبت به حوادث سال 88اغماض کردیم.
این مقام مسئول در حوزه فرهنگ کشور حمایت این تشکل صنفی از برخی مستند سازانی که با شبکه معاند بی بی سی همکاری داشته اند را از دیگر مشکلات خانه سینما دانست و گفت: همین افراد پس از مدتی از اطلاعیه خود عدول کردند و گفتند قانون باید در این مورد حکم کند.
وی در جواب به این پرسش که 29صنف چگونه بدون حضور نماینده وزارت ارشاد نسبت به برگزاری انتخابات داخلی خود اقدام می کردند گفت: این صنوف به تدریج نقش وزارت ارشاد را حذف کردند. در خصوص انتخابات باید بگویم آنرا که حساب پاک است از محاسبه چه باک است. اگر مشکلی در این صنوف وجود نداشت چه ایرادی داشت تا نظارت از سوی وزارت ارشاد انجام شود.
اما مسئله ای که باید مورد توجه قرار گیرد اینجاست که در این برهه از زمان که یکی از ابزارهای هدایت فرهنگی کشورها ابزارهای هنری همچون سینماست توجه کافی به این حوزه تاثیر گذار باید از اولویت های نظام مقدس جمهوری اسلامی قرار گیرد.
اما چگونه می توان به این مسئله پی برد که سینما راه خود را درست می پیماید ؟
پاسخ: زمانی که در آثار تولیدی رگه هایی از دشمن شناسی، شاخصهای اخلاقی، دین شناسی با روش های نوین و هنری، تقویت پایه های فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی و تقویت و یادآوری سبک زندکی ایرانی اسلامی و... و نه مصرف گرایی و غربزدگی و سکولاریزه سازی زندگی!
اینجاست که باید گفت: مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان
اما این تصمیم (انحلال خانه سینما ) تصمیمی شخصی نبوده و بر اساس ضوابطی انجام شده که شورای عالی انقلاب فرهنگی آن را تصویب کرده بود . و دلایلی هم که باعث انحلال آن شد کاملاً جدی و حیاتی و قابل تامل می باشد که می تواند در مسیر فرهنگی کشور نقش به سزایی داشته باشد .
خانه سینما پس ازتقریبا دوسال تعطیلی همزمان با روز ملی سینما و با حضور گروهی از اعضای این نهاد صنفی 21 شهریور 1392 بر اساس حکمی از سوی علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد دولت حسن روحانی، بازگشایی شد.
پیش از این محمود احمدینژاد رئیسجمهور سابق در تاریخ شانزدهم تیرماه سال 92 در نامهای به جواد شمقدری (رئیس سازمان سینمایی ایران) دستور لغو انحلال خانه سینما و بازگشایی آن را ابلاغ کرد؛ اما جواد شمقدری با ممکن ندانستن این درخواست در دولت دهم، جواب منفی به درخواست رئیس جمهور وقت داد.
در پایان سوالی که باید از وزیر محترم ارشاد پرسید این است که : آیا صورت مسئله دلایل انحلال خانه سینما از سوی شما پاک شده است ؟
و اینکه سینمای ما قرار است با چه شاخص هایی به حرکت خود ادامه دهد ؟